Museum Vleeshuis bewaart enkele duizenden objecten die te maken hebben met het muziekleven in Antwerpen, vanaf de dertiende eeuw tot vandaag. Het gaat daarbij om muziekinstrumenten, maar ook om affiches, foto's, schilderijen en ander materiaal dat het muziekleven illustreert.
In verband met de Harmonie (zowel de vereniging als het gebouw) bewaart het museum enkele uiteenlopende objecten. Het meest opvallende is een grote trom die al voor 1828 in het bezit was van de Société. In ieder geval is het instrument naar alle waarschijnlijkheid te zien op een prent uit dat jaar waarop een grandioos feest in de Harmonietuin is afgebeeld.
De Société ontstond in 1814 als een bescheiden concert-, bal- en gezelligheidsvereniging, maar kende meteen een groot succes en het lokaal in de binnenstad werd al gauw te klein. Voor concerten en feesten in de zomertijd huurde de vereniging een locatie buiten de stadsomwalling, het Hof Ter Beke, aan de Markgravelei. De tuin met zijn muziekkiosk was uitermate geschikt voor de populaire fêtes champêtres, tuinfeesten met muziek. Het is een feest in deze tuin die op de prent uit de Vleeshuiscollectie staat afgebeeld.
Mechelsesteenweg
Na ongeveer twee decennia voldeed het Hof Ter Beke niet langer, waarna de Société Royale d’Harmonie een nieuw, permanent onderkomen vond aan de Mechelsesteenweg. Daar liet de vereniging lokalen optrekken die op 7 juni 1846 feestelijk in gebruik werden genomen. Te midden van een grote, ommuurde tuin bevond zich niet alleen een kiosk, maar ook een balzaal die als concertzaal kon worden gebruikt, met ruimte voor een café-restaurant en een rook- en biljartzaal.
Van het Harmoniegebouw zoals het in 1846 opende zijn helaas geen plannen overgeleverd. Het is dus niet duidelijk hoe het er aan de binnenzijde precies uitzag. Gelukkig zijn er wel enkele afbeeldingen van de buitenzijde bewaard. De mooiste is wellicht een prent die in Museum Vleeshuis wordt bewaard en die een menukaart uit 1864 versiert. De menukaart hoorde bij een banket dat de Société organiseerde ter gelegenheid van de opening van het Winterlokaal. Dat Winterlokaal, gelegen aan de Oude Vaartplaats en nu verdwenen, was een indrukwekkende zaal met plaats voor 3.500 luisteraars. De prent uit 1864 maakt duidelijk dat in het Zomerlokaal aan de Mechelsesteenweg, met zijn tuin en kiosk, de nadruk lag op het feesten in open lucht. Het Zomerlokaal speelde op die manier een belangrijke rol in de reputatie van de Société Royale d’Harmonie als een muziekvereniging die schitterende feesten kon geven, en er zijn talloze beschrijvingen overgeleverd van de zomerse banketten in de feeëriek verlichte tuin, met muziek gespeeld vanuit de kiosk, en vuurwerk achteraf.
Ook op een kalender die de Société in 1888 uitgaf, is de tuin, de kiosk en een stukje van het oude Harmoniegebouw te zien. Museum Vleeshuis verwierf deze en andere kalenders in 2021, in aanloop naar de opening van de gerestaureerde Harmonie. Dergelijke kalenders, op handig zakformaat, werden ter gelegenheid van Nieuwjaar uitgedeeld aan de leden van de vereniging. Zo kon iedereen meteen aanduiden op welke dagen er bals, concerten en andere feesten werden gegeven. Dergelijke kalenders werden, logischerwijs, na een jaar meestal weggegooid, wat hen erg zeldzaam maakt.
Een andere kalender die Museum Vleeshuis verwierf en die uit 1873 dateert, toont de Antwerpse stedemaagd die de componist Grétry lauwert. Dat is een verwijzing naar de beelden die ooit in de tuin van de Harmonie stonden. Onder meer componisten als Lassus, Beethoven, Grisar en, inderdaad, Grétry sierden de wandelpaden, lovergangen en gras- en bloemenperken. De meeste beelden verdwenen later, maar enkele worden bewaard in het depot van het Middelheimmuseum. Een derde kalender, uit 1871, somt enkele van de belangrijkste 19de-eeuwse Belgische componisten op: Grisar, Gevaert, Vieuxtemps, Hanssens, De Bériot en Servais. Hun muziek klonk regelmatig in de lokalen van de Société.
Het publiek
De samenstelling van het publiek dat de Harmonie bezocht, wordt mooi geïllustreerd door een baluitnodiging die Museum Vleeshuis aankocht en die uit 1880 dateert. Dit exemplaar van de uitnodiging is gericht aan Arthur de Villers du Fourneau, artillerieofficier, en zijn echtgenote Odonie de Knyff. Ook de organisatoren van het bal, de leden van het bestuur, worden genoemd op de uitnodiging. Het gaat om leden uit families als Bosschaert, Cogels, Geelhand, Guyot, Moretus, De Neuf, Nottebohm, De Vinck en Van de Werve, kortom, de hogere burgerij, rijke handelaren, hoge ambtenaren en zelfs adel. Deze families ontmoetten elkaar in de Harmonie: ze dansten er op de bals, genoten er van de concerten, sloten er zakendeals en arrangeerden er huwelijken.