Decoratieve trendsetters
Klavecimbels zijn vaak overvloedig gedecoreerd. De instrumenten van de Antwerpse instrumentenbouwersfamilie Ruckers waren decoratieve trendsetters. Eeuwenlang werd hun stijl gekopieerd. Het meest opvallende aan hun instrumenten zijn de dolfijnen (die vaak zeepaardjes genoemd worden). Die dolfijnen werden hoogst waarschijnlijk gedrukt op een Antwerpse drukpers, met Antwerpse drukblokken.
Klavecimbels volledig met de hand beschilderen was een (te) dure aangelegenheid. Daarom kozen bouwers en klanten vaak om hun instrument te behangen met bedrukt papier. Dat papier bestond uit linnen- en katoenvodden die vermalen werden met water. Met die pulp werden vellen van erg kwalitatief papier gemaakt. Met behulp van handgesneden drukblokken, doorgaans gemaakt uit appel- of perenhout, werd een patroon op de vellen gedrukt.
De patronen die de Ruckersfamilie gebruikte, haalden zij vaak uit patroonboeken voor decorateurs, zilversmeden en borduurders uit de renaissance. Ook andere instrumentenbouwers die in die boeken op zoek gingen naar decoratiemotieven, gebruikten dus soms een patroon met dolfijnen.
Drukblokken
Museum Vleeshuis liet in de 20e eeuw drukblokken namaken volgens het patroon van de Antwerpse klavecimbels. De prints, gedrukt met die blokken, worden gebruikt voor reconstructies van Antwerpse klavecimbels.
Houten drukblok met "Ruckers"-motief bestemd voor klavecimbelversieringen
Vragen?
Heb jij opmerkingen, vragen of aanvullingen? Contacteer ons via vleeshuis@antwerpen.be.
Bron: Grant O’Brien, “Ruckers, a harpsichord and virginal building tradition”. Cambridge University Press, 1990.
