Een Cousineau klavecimbel, of toch niet?
Een snelle blik op de decoraties en het opschrift van het instrument leert dat het om een Parijs instrument gaat uit de late 18de eeuw, gebouwd door ‘Cousineault père’ (Georges Cousineau (1733-1800)), een van de instrumentenleveranciers van koningin Marie-Antoinette.
Maar is dat wel zo?
Een raadsel...
De omvang van het klavier en de vorm van de zangbodem zijn eerder 17de-eeuws Italiaans, en de beschildering van de zangbodem en het deksel is Vlaams-Frans. De opstaande zijde binnenin is versierd met papier in de Antwerpse stijl van Ruckers-Couchet. De registers aan de zijkant zijn ook eerder Vlaams (Antwerps). De decoraties van het onderstel en van de buitenzijde van de kast horen dan weer thuis omstreeks 1900.
Verborgen sporen
Dankzij krantenknipsels die in het instrument verborgen zitten, aangevuld met onderzoek in veilingarchieven, lijkt het instrument omstreeks 1924 in België (wellicht Brussel) te zijn gemaakt. Daarmee is het een van de oudste Belgische klavecimbels uit de tijd van de heropleving van de klavecimbelbouw.
Vervalsing of pionierswerk?
Omstreeks 1800 werden de laatste historische klavecimbels gemaakt. Vanaf 1890 ontstond er opnieuw (beperkte) interesse in klavecimbelbouw. Pianobouwers als Érard en Pleyel experimenteerden met klavecimbels die vaak meer met piano’s gemeen hadden dan met historische klavecimbels.
Ook de maker van de ‘pseudo-Cousineau’ in het Vleeshuis liet zich voor sommige onderdelen van de techniek door de pianobouw inspireren. Maar voor grote delen van het instrument heeft hij zonder twijfel heel wat historische instrumenten bestudeerd. Mogelijk hergebruikte hij zelfs een 17de-eeuwse Italiaanse zangbodem. In zijn streven naar authenticiteit is onze vervalser daarom ook een pionier!
Het laatste woord over dit instrument is in ieder geval nog niet geschreven...
Schenkingen zijn van groot belang voor het museum. Wil jij graag een object schenken? Neem dan contact op via vleeshuis@antwerpen.be.
