Conrad Graf (1782-1851) begon zijn carrière als meubelmaker, maar verhuisde in 1799 naar Wenen waar hij zich omschoolde tot pianobouwer. Zijn carrièrewending kwam op een ideaal moment, want rond 1800 wilden heel wat muziekliefhebbers hun oude klavecimbels vervangen door de vooruitstrevende pianofortes. Graf ontpopte zich tot een van de allerbeste pianobouwers uit de vroege 19de eeuw en bouwde in zijn atelier piano’s op bijna industriële schaal. Hij deed dat met de hulp van een legertje vaklieden. Bovendien had Graf een neus voor marketing. Hij leende zijn piano’s maar al te graag uit aan grote artiesten, want die gaven zijn instrumenten extra glans. Componisten zoals Clara en Robert Schumann, Czerny, Mendelssohn, Liszt, Chopin en Brahms speelden ooit op een Graf of bezaten er een.
Het instrument
De pianoforte in Museum Vleeshuis is eigendom van het Koninklijk Conservatorium Antwerpen en is sinds 1967 als permanente bruikleen toegevoegd aan de collectie. Het instrument is bijna identiek aan de pianoforte die Graf aan Ludwig van Beethoven uitleende.
De Graf pianoforte werd gerestaureerd door Christopher Clarke en later opnieuw door Jan Van den Hemel. Daardoor is dit nu een van de weinige nog werkende instrumenten van Grafs hand. Van de meer dan 3.000 instrumenten die Conrad Graf bouwde, zijn er amper een 60-tal bewaard en slechts een handvol bespeelbaar. Onder meer Jos van Immerseel, Lambert Orkis en pianoduo Nicolas Callot / Lucas Blondeel maakten opnames op dit instrument. Voor tal van musici was het contact met de Graf-vleugel bepalend.
“Mijn interesse in de pianoforte heeft pas een grote vlucht gekregen toen ik in 1973/74 opnamen maakte op een Graf-vleugel in Museum Vleeshuis hier in Antwerpen. Het instrument wordt een tweede partituur die informatie verschaft.”
Jos van Immerseel
